Môn phái

Võ Kinh được người Việt sáng tạo và phát triển qua nhiều thế hệ, hình thành nên kho tàng những đòn, thế, bài quyền, bài binh khí, kỹ thuật chiến đấu đặc thù để phù hợp với thể trạng và tâm ý của người Việt.

Trước khi cưỡi ngựa về trời, Thánh Gióng đã truyền lại cho hậu thế kỹ năng chiến đấu của mình để bảo vệ và phát triển đất nước. Hậu duệ Thánh Gióng là một môn phái võ thuật chính phái, linh hoạt, có khả năng phục hồi nhanh chóng, thường dùng vũ khí kiếm, côn, bổng.

Nhằm chống lại quân xâm lược Đông Hán, Hai Bà Trưng đã truyền lại cho hậu thế kỹ năng chiến đấu của mình với khả năng dụng hỏa từ lòng căm phẫn. Hậu duệ Hai Bà Trưng là một môn phái võ thuật chính phái, thường dùng vũ khí là thương.

Võ Đinh là môn phái võ thuật chính phái, linh hoạt, có khả năng tấn công và phòng thủ cân bằng, thường dùng vũ khí là kiếm. Võ Đinh được sáng lập bởi Đinh Bộ Lĩnh, người đã dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất dân tộc Việt và thành lập nên nước Đại Cồ Việt.

Võ Bình Định là môn phái chính phái, ngoài những đức tính mà con người đề cao trong rèn luyện đạo đức là: Nhân - Nghĩa - Lễ, Trí - Tín, đạo đức của người luyện võ còn thể hiện ở các mặt truyền thống: Thượng võ, nhân văn, chống ngoại xâm, uống nước nhớ nguồn, trọng nhân nghĩa. Môn phái sử dụng đa dạng các loại vũ khí như đao, kiếm, côn, bổng, thương,...

Môn phái Thiếu Lâm là một môn phái võ thuật chính phái, linh hoạt, có khả năng tấn công và phòng thủ cân bằng, thường dùng vũ khí là tay không, đao, côn, bổng. Thiếu Lâm nổi tiếng về Tứ Đại Thần Công do Đạt Ma tạo ra. Đệ tử của Thiếu Lâm gồm đệ tử phật môn và đệ tử tục gia, bất luận là đệ tử nào học võ xong cũng phải trải qua thử thách nghiêm khắc.

Cái Bang là một trong những tổ chức chính phái lớn và uy tín nhất võ lâm, thành viên chủ yếu là ăn xin. Võ thuật linh hoạt, thực dụng, kết hợp binh khí đơn giản (gậy, tay không) và tận dụng môi trường. Tuyệt kỹ nổi bật gồm Đả Cẩu Bổng Pháp (biến hóa khôn lường) và Thập Bát Chưởng Thần Công (nội công hùng hậu, uy lực kinh hồn). Chiến đấu dựa trên tốc độ, yếu tố bất ngờ, khả năng thích ứng cao, Cái Bang đề cao tinh thần tương thân, bảo vệ kẻ yếu, duy trì công lý giang hồ.

Môn phái chính phái Võ Đang nổi tiếng với võ thuật nội gia, lấy nhu thắng cương, kết hợp Đạo gia triết lý. Chiêu thức chú trọng nội công, khí chất nhẹ nhàng nhưng uyển chuyển, lợi hại. Tuyệt kỹ tiêu biểu: Thái Cực Quyền (dĩ tĩnh chế động, hóa giải đòn địch), Thái Cực Kiếm (tinh tế, biến ảo như mây trôi). Khi chiến đấu, môn sinh dựa vào thế thủ vững chắc, phản đòn tinh tế, tận dụng khí lực để triệt tiêu sức mạnh đối phương. Võ Đang đề cao "vô vi nhi vô bất vi", hướng đến cân bằng âm dương, tu dưỡng tâm tính và bảo tồn sinh mệnh.

Môn phái chính phái Nga Mi xuất phát từ núi Nga Mi, kết hợp võ thuật với Phật giáo và nữ quyền. Võ công chú trọng sự mềm mại, linh hoạt, kết hợp giữa nhu và cương. Chiêu thức đặc trưng như Nga Mi Kiếm Pháp (kiếm thế uyển chuyển, tấn công nhanh như gió), Phong Sương Toái Ảnh (nội lực sắc bén, đánh trúng yếu huyệt). Binh khí chủ yếu là kiếm, tận dụng thân pháp nhẹ nhàng. Khi chiến đấu, môn sinh thiên về né tránh, phản đòn chính xác, khống chế đối phương từ xa hoặc áp sát bất ngờ. Nga Mi đề cao "dĩ nhu khắc cương", tu tâm dưỡng tính, bảo vệ kẻ yếu và giữ gìn đạo nghĩa giang hồ.

Môn phái tà phái Ngũ Độc chuyên dùng độc dược và thuật ám sát, xuất phát từ vùng rừng núi hiểm trở. Võ công đặc trưng với dụng độc, điều khiển sinh vật độc, kết hợp nội công chứa độc. Tuyệt kỹ như Ngũ Độc Chưởng, Âm Phong Thực Cốt. Khi chiến đấu, tận dụng yếu tố bất ngờ, gây hoang mang, ép đối thủ tự suy yếu. Môn phái đề cao sự sinh tồn và quyền lực qua mưu mẹo, nhưng vẫn giữ ranh giới để không phá vỡ thế cân bằng giang hồ.

Môn phái trung lập Đường Môn nổi danh với ám khí, độc dược và kỹ thuật cơ giới tinh xảo. Võ công thiên về lối đánh lén lút, tấn công từ xa bằng phi tiêu, kim độc, hoặc hỏa khí (Khổng Tước Linh - rải ám khí như hoa nở). Tuyệt kỹ Đường Môn chiến đấu dựa trên tốc độ, dùng mưu kế đánh lạc hướng, khiến đối phương khó phòng bị. Dù lợi hại, Đường Môn tuân thủ quy tắc giang hồ, không lạm sát vô cớ, đề cao trí tuệ và sự tồn tại âm thầm như bóng tối giữa võ lâm.

Tọa lạc ở Đại Lý, Môn phái trung lập Thúy Yên nổi danh giang hồ không chỉ vì võ công biến hóa ảo diệu mà còn do tất cả đệ tử của môn phái đều là những trang tuyệt sắc giai nhân. Võ công kết hợp nội công và ngoại công, tấn công từ xa bằng phép thuật, nổi tiếng với Băng Tâm Tiên Tử. Ngoài ra, khả năng chữa trị của Thúy Yến cũng không hề thua kém Nga Mi. Môn phái sử dụng vũ khí đao và song đao.

Môn phái tà phái Thiên Nhẫn nổi tiếng với thuật ẩn nấp và ám sát, được ví như "bóng ma giữa ban ngày". Võ công chú trọng tốc độ tột đỉnh, kỹ thuật đoạt mệnh trong một chiêu. Tuyệt kỹ đặc trưng gồm Thiên Ngoại Lưu Tinh (dụng hỏa), Vân Long Kích (thân pháp như khói, thoắt ẩn thoắt hiện). Chiến đấu dựa trên sự kiên nhẫn, phán đoán điểm chí mạng, kết thúc trận đấu nhanh gọn. Môn phái đề cao sự tàn nhẫn, nhưng vẫn giữ lòng trung thành với thế lực đứng sau.

Môn phái trung lập Côn Lôn nổi danh từ dãy núi hùng vĩ Côn Lôn, kết hợp võ thuật chính phái với triết lý Đạo gia. Võ công chú trọng nội lực thuần hậu, kỹ thuật đao pháp tinh tế (Ngạo Tuyết Tiêu Phong) và bùa chú thượng thừa. Chiến đấu thiên về thế thủ vững chắc, phản công dứt khoát. Côn Lôn đề cao "chính khí trường tồn", giữ vững đạo nghĩa, bảo vệ giang hồ khỏi tà ma ngoại đạo, nhưng đôi khi cứng nhắc trong lễ nghi và quan hệ với các phái khác.

Thiên Vương Bang là môn phái trung lập, thường thống lĩnh giang hồ bằng uy lực và quy mô tổ chức chặt chẽ. Võ công chú trọng sức mạnh áp đảo, kết hợp binh khí hạng nặng (chùy, thương, đại đao). Tuyệt kỹ như Truy Tinh Trục Nguyệt, Truy Phong Quyết. Chiến đấu đơn lẻ, dùng uy mãnh và khí thế nghiền ép. Thiên Vương Bang đề cao "thống nhất giang hồ", tham vọng quyền lực khiến họ thường xuyên đối đầu với các môn phái khác, tạo nên thế cục tranh hùng bất tận.

Samurai là những chiến binh Nhật Bản danh tiếng, tôn thờ võ sĩ đạo (bushido) - lẽ sống đề cao lòng trung thành, danh dự và kỷ luật. Võ thuật của họ tinh tế, sắc bén, tập trung vào kiếm pháp Katana (Iaijutsu - rút kiếm nhanh như chớp, kết liễu địch trong một đòn) và Kenjutsu (kỹ thuật giao đấu). Chiến đấu dựa trên tư thế vững chãi, tâm thế tĩnh tại, phản ứng chính xác trước mọi đòn tấn công. Samurai cũng tinh thông cung tiễn (Kyūjutsu) và võ thuật tay không (Jujutsu). Dù tàn khốc trên chiến trường, họ coi cái chết nhẹ tựa lông hồng, nhưng danh dự phải tồn tại vĩnh hằng như núi Phú Sĩ.

Nhẫn Giả (Ninja) là lực lượng đặc nhiệm bí ẩn Nhật Bản, chuyên do thám, phá hoại và ám sát. Võ thuật chú trọng ẩn nấp (Ninjutsu), thân pháp nhanh như gió, kết hợp ám khí (shuriken, kunai) và kiếm ngắn (ninjato). Tuyệt kỹ như Kage Bunshin (phân thân), Henso Jutsu (ẩn thân). Chiến đấu dựa trên yếu tố bất ngờ, lợi dụng địa hình, tấn công nhanh rồi biến mất. Ninja tuân thủ triết lý "hoàn thành mục tiêu bằng mọi giá", coi trọng kết quả hơn danh dự, sẵn sàng hy sinh hoặc dùng mưu kế đen tối. Họ tồn tại như bóng tối song song với samurai, góp phần định hình lịch sử chiến tranh Nhật Bản qua các thế kỷ.

Môn phái Taekkyon đặc trưng bởi các động tác chân uyển chuyển như vũ đạo, kết hợp đá, quật ngã và đẩy đối thủ bằng chân. Kỹ thuật xoay hông, di chuyển linh hoạt (Pumbalki) tạo ra nhịp điệu độc đáo, giúp né đòn và phản công hiệu quả. Taekkyeon chú trọng "nhu thắng cương", dùng sự mềm dẻo để hóa giải sức mạnh đối phương, đồng thời đề cao tinh thần hòa hợp, tránh gây thương tích nghiêm trọng. Phát triển từ thời Tam Quốc (Goguryeo), môn phái Taekkyon giúp bảo vệ vùng đất Cao Ly khỏi xâm lược.